Son günlerde internet üzerinden elde edilen reklam gelirlerinin vergilendirilmesinde Vergi Daireleri tarafından Gelir Vergisi'nin yanı sıra KDV de talep edilmektedir. Oysaki Google Adsense veya Google AdMob üzerinden elde edilen gelirlerden sadece Gelir Vergisi'nin tahsil edilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Bu konuda change.org: Internet Reklam Gelirlerinin Vergilendirilmesinde Düzenleme Yapılsın kampanyası da başlatılmıştır.
Ön Bilgiler
Google Adsense: Web sitesi sahiplerinin web siteleri üzerinden, Youtube video sahiplerinin de videoları üzerinden para kazanabilmelerini sağlayan, İrlanda'da bulunan "GOOGLE IRELAND LIMITED" firması tarafından sunulan bir hizmettir.
Google AdMob: Mobil uygulama sahiplerinin, mobil uygulamaları üzerinden para kazanabilmelerini sağlayan, İrlanda'da bulunan "GOOGLE IRELAND LIMITED" firması tarafından sunulan bir hizmettir.
Google Adwords = Google Ads: Reklam veren firmaların; reklamlarını internet üzerindeki milyonlarca web sayfası, Youtube videosu ve mobil uygulama içerisinde yayınlayabilmelerini sağlayan ve karşılığında reklam veren firmalardan gerekli ücreti alan, İrlanda'da bulunan "GOOGLE IRELAND LIMITED" firması tarafından sunulan bir hizmettir.
Yayıncılar: Google Adsense üzerinden para kazanmak isteyen web sitesi sahipleri veya Youtube video sahipleri (Youtuber'lar) ile birlikte Google AdMob üzerinden para kazanmak isteyen mobil uygulama sahipleridir.
Sistem Nasıl Çalışır?
Web siteleri üzerinden para kazanmak isteyen aday yayıncılar; web sitelerinin adresi ile Google Adsense'e başvurur. Google Adsense yetkilileri; aday yayıncının web sitesini inceler, web sitesinin kalitesi ve içeriği Google Adsense şartlarına uygun ise başvuru onaylanır. Bunun ardından yayıncıya, Google Adsense reklamlarını web sitesi üzerinde yayınlaması için, yayıncıya özel kısa bir kod verilir. Yayıncı bu kodu web sayfalarına yerleştirir ve artık Google Adsense'in belirlediği reklamlar, yayıncının web sayfaları üzerinde görüntülenmeye başlar. Youtube ve mobil uygulamalar için de benzer adımlar söz konusudur.
Örneğin Audi gibi reklam veren bir firma yeni bir otomobilin reklamını internet üzerinde yayınlamak istesin. Audi binlerce web sitesi, mobil uygulama, Youtube video sahibi ile tek tek anlaşmak yerine, Google Adwords'e girer, yeni otomobiline ait görselleri, metinleri Google Adwords'e ekler, reklamın ne kadar süreyle, kaç tıklama için, toplamda ne kadarlık bir bütçeyle gösterileceği gibi bilgileri Google Adwords sisteminde belirtir. Reklamın Google Adwords tarafından onaylanmasının ardından, Audi'nin yeni otomobilinin reklamları Google Adsense kullanan web siteleri, Youtube videoları ve Google AdMob kullanan mobil uygulamalar üzerinde görüntülenmeye başlar.
Web sayfasını ziyaret eden ziyaretçiler tarafından web sayfası üzerinde çıkan Audi'nin reklamlarına tıklandıkça, Audi firması tıklama başına ödemesi gereken ücreti KDV hariç olarak Google Adwords'e öder. "GOOGLE IRELAND LIMITED" firması; KDV'yi reklam veren firmaların kendi ülkelerinde, kendi ülkelerindeki yasalarına göre ödemeleri gerektiğini ve reklam veren firmalardan KDV hariç ücret tahsil ettiğini belirtmektedir. Örneğin; "GOOGLE IRELAND LIMITED" firmasına Almanya'dan 100 Euro'luk reklam veren Audi firması, "GOOGLE IRELAND LIMITED" firmasına ödediği 100 Euro'nun yanı sıra, Almanya'da 18 Euro KDV ödemelidir (Almanya'da bu işlem için KDV'nin %18 olduğu varsayılmıştır). Bu örnekte Audi'nin kasasından "GOOGLE IRELAND LIMITED" firmasına ödenen 100 Euro reklam ücreti + Almanya'ya ödenen 18 Euro KDV olmak üzere toplamda 118 Euro çıkacaktır.
Web sitesini ziyaret eden, reklamlara tıklayan yerli veya yabancı ziyaretçilerden ne Google Adsense / AdMob ne de yayıncılar tarafından herhangi bir ücret alınmamaktadır.
Google Adsense sistemi; reklam verenlerden Google Adwords üzerinden tahsil edilen ücretin %32'sini kendisine alır, %68'ini web sitesi sahiplerine gönderir. Youtube video sahipleri için ise, Google Adsense sistemi Google Adwords üzerinden tahsil edilen ücretin %45'ini kendisine alır, %55'ini video sahiplerine gönderir.
Google AdMob sistemi de; reklam verenlerden Google Adwords üzerinden tahsil edilen ücretin %40'ını kendisine alır, %60'ını mobil uygulama sahiplerine gönderir.
İrlanda'da bulunan "GOOGLE IRELAND LIMITED" firması, Google Adsense sistemini kullanan yayıncılar (web sitesi, mobil uygulama veya Youtube video sahipleri) için sunduğu "Vergi Bilgileri" yardım sayfasında: "2006/112/EC Konsey Direktifi'nin 196. maddesine göre KDV, alıcı şirket olan Google Ireland tarafından karşılanacaktır." ifadelerine yer vermektedir. Aynı ifadeler, Google AdMob yardım sayfasında da yer almaktadır.
Google Adsense / AdMob Gelirleri ve KDV Hakkında Yorum
Yayıncılar (web sitesi, mobil uygulama veya Youtube video sahipleri), yurt dışında (İrlanda'da) bulunan "GOOGLE IRELAND LIMITED" şirketine hizmet vermektedir. Yayıncılar bir nevi "GOOGLE IRELAND LIMITED" firmasının çalışanı gibidirler. Yayıncılar "GOOGLE IRELAND LIMITED" firmasının değerlendirmesi ve de onaylamasının ardından sisteme kabul edilirler, "GOOGLE IRELAND LIMITED" firmasının kurallarına tabidirler ve "GOOGLE IRELAND LIMITED" takdirine göre sistemden çıkartılırlar.
Ülkemizde uygulanan ve aşağıdaki KDV uygulama tebliğinde yer alan "Hizmetin yurtdışındaki bir müşteri için yapıldığı, yurtdışındaki müşteri adına düzenlenen fatura ve benzeri belge ile tevsik edilir." cümlesinden; hizmetin yurt dışına yapıldığı Google Adsense'in veya Google AdMob'un ödeme makbuzları veya ödemenin yapıldığı banka dekontları ile tevsik edilebilir (belgelenebilir). Banka dekontlarında, ücreti gönderenin "GOOGLE IRELAND LIMITED" olduğu yazmaktadır. Türkiye'de "GOOGLE IRELAND LIMITED" isminde bir firma bulunmamaktadır.
Yurt içinde veya yurt dışında tıklama yapan ziyaretçilerden herhangi bir ücret alınmamaktadır. Ücret, yukarıda bahsedildiği şekilde, reklam veren firmalardan "GOOGLE IRELAND LIMITED" firması tarafından alınmaktadır.
Bu sebeple, yurt içi ve yurt dışı tüm tıklamalar KDV'den muaf olmalıdır. Bu sistemde; hizmeti alan ve hizmetten yurt dışında faydalanan, İrlanda'da bulunan "GOOGLE IRELAND LIMITED" firmasıdır.
Vergi Daireleri "Manipüle edilmeye (sonradan değiştirilmeye) müsait oldukları için Google Adsense ülke bazlı tıklama raporlarını resmi evrak olarak kabul edemeyeceklerini, bu sebeple hem yurt içi hem de yurt dışı tıklamalar için (ödenen ücretin tamamı üzerinden) %18 KDV tahsil edilmesi gerektiğini" belirtmektedir. Oysaki konu yurt içi / yurt dışı tıklamaların belgelenmesi değildir. Konu, yukarıda yapılan açıklamalara göre yurt içi ve yurt dışı olmak üzere tüm tıklamaların KDV'den muaf olması gerektiğidir.
KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİ
(Kaynak: http://www.gib.gov.tr/fileadmin/user_upload/Tebligler/KDV/kdv_genteb.htm)
. Hizmet İhracı
3065 sayılı Kanunun (11/1-a) maddesine göre yurtdışındaki müşteriler için yapılan hizmetler vergiden istisna edilmiştir.
2.1. İstisnanın Kapsamı
3065 sayılı Kanunun (11/1-a) maddesi kapsamında bir hizmetin KDV’den istisna olabilmesi için, aynı Kanunun (12/2)nci maddesine göre;
- Hizmetin yurtdışındaki bir müşteri için yapılması,
- Hizmetten yurtdışında faydalanılması,
gerekir.
Hizmetin yurtdışındaki bir müşteri için yapıldığı, yurtdışındaki müşteri adına düzenlenen fatura ve benzeri belge ile tevsik edilir.
Hizmetten yurtdışında faydalanılmasından kasıt, Türkiye’de yurtdışındaki müşteri için yapılan hizmetin, müşterinin yurtdışındaki iş, işlem ve faaliyetleri ile ilgili olması; Türkiye'deki faaliyetleri ile ilgisi bulunmamasıdır.
Yurtdışındaki firmaların, Türkiye'ye gönderecekleri mal ve hizmetler Türkiye’de tüketildiğinden, bu firmalara söz konusu mal ve hizmetler için Türkiye’de verilen danışmanlık, aracılık, gözetim, müşteri bulma, piyasa araştırması vb. hizmetler, hizmet ihracı istisnası kapsamında değerlendirilmez ve KDV’ye tabidir. Bu durumda faydalanma kriterinin tespitinde, yapılan hizmetin ithal edilen mal ile doğrudan ilişkili olması gerekir.
Yabancı firmaların Türkiye'den ithal ettiği (Türkiye'nin ihraç ettiği) mallar dolayısıyla verilen hizmetler, hizmet ihracı kapsamında değerlendirilir.
Türkiye içinde taşıma hakkı bulunmayan yabancı bayraklı gemilere ve uçaklara verilen tadil, bakım, onarım hizmetleri hizmet ihracı kapsamında KDV’den istisnadır.
Türkiye’den serbest bölgelere verilen hizmetler hizmet ihracı kapsamında değerlendirilmez.
Bu istisna uygulamasına ilişkin bazı örnekler aşağıda yer almaktadır:
Örnek 1: Türkiye'de mükellef (Z) Mühendislik Ltd. Şti., Ürdün'de bulunan bir firma ile yaptığı anlaşma uyarınca bu firmaya Ürdün'de inşa edilecek bir tekstil fabrikası projesi çizimini yapmış ve buna ait bedeli tahsil etmiştir.
Bu hizmet, hizmet ihracatı kapsamında KDV’den istisna olup, (Z) firması, düzenleyeceği faturada KDV hesaplamaz.
Örnek 2: Türkiye'de faaliyette bulunan (A) şirketi, Almanya'da yerleşik bir firma için, bu firmanın Türkiye'den satın aldığı tekstil ürünlerinin temin edilmesinde aracılık etmiş ve komisyon ücreti almıştır.
(A) şirketinin, bu komisyonculuk hizmeti, hizmet ihracatı kapsamında KDV’den istisnadır.
Örnek 3: Türkiye'de yerleşik olan ve seyahat acenteliği yapan (B) A.Ş., yurtdışında bulunan bir seyahat acentesinin gönderdiği turist grubuna konaklama, tur düzenleme ve yeme-içme hizmeti vermektedir. (B), söz konusu hizmeti karşılığında 25.000 TL almıştır. Türkiye'deki seyahat acentesi aldığı bu paranın 10.000 TL’lik kısmını, turist grubunun Türkiye'deki konaklama, yeme-içme gibi masraflarında kullanmıştır. Yaptığı bu masraflardan sonra kendisine 15.000 TL kalmıştır.
Bu durumda, (B), yabancı seyahat acentesine 15.000 TL’lik hizmette bulunmuş olup, bu hizmet KDV’den istisna olacaktır.
Ancak, (B) A.Ş. nin turist grubuna Türkiye'de verdiği yeme-içme, konaklama gibi hizmetlerden Türkiye'de faydalanıldığından, bu hizmetler KDV’ye tabidir.
Bu mükellefin, yabancı seyahat acentesine verdiği söz konusu hizmetlere ait düzenleyeceği faturada, vergiden istisna tutulan hizmet bedeli ile vergiye tabi tutulacak hizmet bedeliniayrı ayrı gösterebileceği gibi, bu hizmetler için ayrı ayrı fatura düzenlemesi de mümkündür.
Örnek 4: Türkiye'de yerleşik olan ve aracılık faaliyetinde bulunan (A) şirketi, Japonya'da yerleşik bir firmanın mallarına Türkiye'de müşteri bulmaktadır.
Bu şirketin aracılık faaliyeti kapsamında yaptığı hizmetten Türkiye'de faydalanılmakta olup bahse konu hizmet ihracat istisnası kapsamında değerlendirilmez. Faturanın yabancı firma adına düzenlenmiş ve hizmet bedelinin Türkiye'ye getirilmiş olması bu durumu etkilemez.
Örnek 5: Hollanda'da yerleşik bir firma Türkiye'den maden cevheri ithal etmektedir. Türkiye'de yerleşik (A) firması da söz konusu maden cevherinin sağlanması, kalite kontrolü, malın ihraç limanına kadar taşınması ve gemilere yüklenmesi gibi işleri yabancı firma adına yapmaktadır.
(A) firması, bu hizmetleri ile ilgili olarak yaptığı harcamaları ve komisyon ücretini yabancı firmaya fatura etmekte ve bedelini Türkiye' ye getirmektedir.
Yurtdışındaki firmaların, Türkiye'den ithal edecekleri mallar ile ilgili olarak, Türkiye’den aldıkları hizmetlerden yurtdışında faydalanılmaktadır. Bu nedenle, (A) firmasının yaptığı bu hizmet, hizmet ihracatı istisnası kapsamında değerlendirilir.
Örnek 6: Irak’ta yerleşik bir firma, Irak’taki bir sulama projesini üstlenen (A) Türk firması hakkında, (B) Türk danışmanlık firmasından yeterlik araştırması yapmasını istemiştir.
(B) danışmanlık firması, bu hizmeti ile ilgili olarak yaptığı harcamaları ve komisyon ücretini yabancı firmaya fatura etmiş ve karşılığını döviz olarak Türkiye'ye getirmiştir.
(A) firmasının hizmetinden yurtdışında faydalanılmakta olup (B) danışmanlık firmasının yaptığı bu hizmet, hizmet ihracatı istisnası kapsamında değerlendirilir.
Örnek 7: Türkiye'de mükellef (T) İnş. Taah. Ltd. Şti., Özbekistan’da yerleşik (X) firması ile yaptığı anlaşma uyarınca bu firmaya Özbekistan’da inşa edilecek bir fabrikanın inşasında kullanılmak üzere gerek kendi mülkiyetinde bulunan gerekse kiralama yoluyla temin ettiği iş makinelerini kiralamıştır.
Bu kiraya verme hizmeti, Türkiye’de yapılan ve faydalanılan bir hizmet niteliğinde olmadığından KDV’nin konusuna girmez. KDV’nin konusuna girmeyen bu işlem istisna kapsamında değerlendirilmez.
Örnek 8: Türkiye’de mukim (Z) firması Almanya’da mukim (Y) firması ile yapmış olduğu sözleşme kapsamında yurtdışındaki kontörlü kredi kartı müşterilerine internet ortamında servis, destek, danışmanlık hizmeti vermektedir. Söz konusu hizmetlere ilişkin fatura Almanya’da mukim (Y) firması adına düzenlenmiş ve karşılığı döviz olarak Türkiye'ye gelmiştir.
(Z) firmasının hizmetinden yurtdışında faydalanıldığından, (Y) firmasına vermiş olduğu hizmet, hizmet ihracatı istisnası kapsamında değerlendirilir.
Örnek 9:Türkiye’de mukim (A) firması ABD’de yerleşik (B) firmasından yine ABD’de yerleşik finansal kiralama şirketi aracılığıyla 60 ay süreyle kiralamış olduğu uçakları Türkiye’ye getirmeden Rusya’da yerleşik bir firmaya kiraya vermiştir.
Bu kiraya verme hizmeti, Türkiye’de yapılan ve faydalanılan bir hizmet niteliğinde olmadığından KDV’nin konusuna girmez. KDV’nin konusuna girmeyen bu işlem istisna kapsamında değerlendirilmez.
Örnek 10: Türkiye’de mukim (T) havayolu firması kendisine aituçaklarla yurtdışındaki havayolu firmalarına kendi uçuş ekibinin denetimi ve yönetimi altında uçuş saatine endeksli ücretlendirme yapılmak suretiyle yurtdışında uçuş hizmeti vermektedir.
(T) havayolu firmasının yurtdışındaki havayolu firmalarına yurtdışında vermiş olduğu uçuş hizmeti KDV’nin konusuna girmediğinden hizmet ihracı kapsamında değerlendirilmez.
